Podręcznik został stworzony przez zespół aktywnych polonistek. Kim są autorki „Zamieńmy słowo”?
Podręcznik do klasy 7 tworzyłyśmy w czwórkę – Agata Sieńczak z Zielonej Góry, Magdalena Krajewska z Tuczna, Dorota Kujawa-Weinke z Elbląga oraz ja. Z dziewczynami znamy się od kilku lat i razem działamy w sieci na rzecz edukacji. Wszystkie prowadzimy blogi edukacyjne – Agata „Ster edukacyjny”, Magda współprowadzi „Lekcje szyte na miarę”, Dorota „Inspirownię edukacyjną”, a ja „Kreatywnego polonistę”. Oczywiście, każda z nas ma wieloletnie doświadczenie w pracy z uczniami na lekcjach języka polskiego, które niewątpliwie było niezwykle przydatne w pracy nad podręcznikiem. Chętnie dzielimy się swoją wiedzą nie tylko na prowadzonych przez siebie blogach, ale także podczas wystąpień na licznych konferencjach metodycznych, organizowanych w całej Polsce. To, na co jednak zwracamy zawsze uwagę to fakt, że autorki podręcznika są praktykami i właśnie na tej praktyce opierają pracę nad wydawnictwem. Myślę, że warto też dodać, że poza naszym zaangażowaniem w działalność edukacyjną, łączą nas także bardzo bliskie relacje, dzięki którym świetnie się rozumiemy, znamy swoje mocne i słabe strony.
Kto wpadł na pomysł, żeby napisać podręcznik?
Właściwie to żadna z nas na niego nie wpadła. W lutym 2021 roku odezwała się do mnie przedstawicielka Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych z propozycją współpracy. Podczas spotkania okazało się, że chodzi o napisanie podręcznika do języka polskiego dla klasy 7 szkoły podstawowej. Poczułam się zaszczycona i bardzo doceniona już z samej tej oferty. Jednocześnie pomyślałam, że chciałabym go tworzyć z osobami, które myślą podobnie do mnie. Zaproponowałam więc, że chętnie podejmę współpracę, jeśli będę mogła dobrać zespół autorski w osobach Magdy, Doroty i Agaty. Wydawnictwo nawiązało wówczas kontakt z dziewczynami i tak, po podpisaniu umowy, rozpoczęła się nasza praca nad podręcznikiem „ZamieńMY słowo”.
Proszę opowiedzieć o głównych celach podręcznika.
Właściwie jest ich sporo, ale ten najważniejszy to dostosowanie podręcznika do współczesnego i szybko zmieniającego się świata. Bardzo zależało nam, żeby był to podręcznik przyjazny zarówno uczniowi, jak i nauczycielowi, po który obie strony będą chętnie sięgać, dlatego starałyśmy się dobierać atrakcyjne teksty literackie. Wiele z nich pojawia się w podręczniku pierwszy raz. Obok nich są też oczywiście lektury obowiązkowe z podstawy programowej, te, za którymi uczniowie nie przepadają. Z tego też powodu zależało nam, by pokazać uczniom, że nawet te trudne dzieła z minionych epok mogą zainteresować. Najważniejsze jednak dla nas było położenie nacisku na rozwijanie kompetencji kluczowych wśród młodzieży oraz naukę krytycznego myślenia.
W jaki sposób „Zamieńmy słowo” różni się od innych podręczników do języka polskiego dla klasy 7?
Podręcznik ma wiele zalet. Dla mnie najważniejszą jest to, że pod tematem lekcji podane są kryteria sukcesu dla ucznia, dzięki którym wie on, czego po danych zajęciach powinien się nauczyć. To nowość, której jesteśmy pomysłodawczyniami. Ponadto podręcznik jest funkcjonalny, ponieważ uporządkowany układ treści ułatwia poruszanie się po kolejnych tematach. Zawiera on „Lekturownik”, w którym znajdują się ciekawe lekcje do lektur obowiązkowych. Opiera się na wartościach, dzięki czemu przyczynia się do rozwijania w uczniach właściwych postaw społecznych, co po pandemii jest szczególnie ważne. Jego niewątpliwą zaletą jest też przystępność, gdyż język i sposób przedstawienia zagadnień jest zróżnicowany i uwzględnia indywidualne podejście do uczniów. Jako autorki zdawałyśmy sobie też sprawę, że jeśli chcemy, by podręcznik różnił się od propozycji innych wydawnictw, to warto, by miał innowacyjną formę przekazu, ciekawe treści i odwoływał się do najnowszych technologii. I chyba to, co najważniejsze, by był nastawiony na interdyscyplinarność i możliwość wykorzystywania zdobytej wiedzy w praktyce.
Czy ma Pani jakieś wskazówki dla nauczycieli, którzy będą korzystać z podręcznika w swoich lekcjach?
Najważniejszą wskazówką jest chyba to, by nauczyciele pamiętali, że podręcznik to tylko nasza propozycja, a to oni są kreatorami, artystami każdej lekcji. Nasza książka tylko podpowiada pewne pomysły na realizację podstawy programowej, ale ostateczna decyzja o tym, jak warto ją zrealizować, należy do nauczyciela. Podręcznik dodatkowo wzbogacony jest o atrakcyjną obudowę metodyczną, która wspiera nauczyciela w jego pracy, dlatego zachęcamy do zapoznania się także z nią.
Na stronie internetowej wydawnictwa czytamy, że koncepcja podręcznika została oparta na wartościach. Mogłaby Pani rozwinąć ten temat?
Uznałyśmy, że świat zmienia się bardzo szybko, jednak wartości są uniwersalne. Należy je pokazywać młodym ludziom i uczyć życia zgodnego z nimi. Podręcznik do klasy siódmej oparłyśmy na wartościach, które chciałybyśmy, żeby były znane uczniom w tym wieku. Są to: ambicja, sprawiedliwość, odpowiedzialność, altruizm, bunt, nadzieja i wrażliwość. Do nich też dobrałyśmy lektury obowiązkowe, dzięki którym łatwiej zrozumieć postawy bohaterów. I tak na przykład przy rozdziale „Ambicja” zachęcamy do omówienia „Balladyny” i zwrócenia uwagi na pozytywne i negatywne znaczenie słowa. Przy „Buncie” natomiast sugerujemy wykorzystanie „Syzyfowych prac” i wskazanie, w jakich sytuacjach bunt jest uzasadniony. Zależy nam, by teksty, które wybrałyśmy pokazywały uczniom, że ta sama wartość może być prezentowana w literaturze w różny sposób, a dodatkowo, że mimo upływu lat jest wciąż aktualna.
Za autorkami „Zamieńmy słowo” cykl konferencji w całej Polsce promujących podręcznik. Jest Pani zadowolona z odbioru?
Myślę, że mogę powiedzieć w imieniu naszego zespołu, że jesteśmy zadowolone z odbioru. Podręcznik bardzo podoba się nauczycielom, dostrzegają jego wiele mocnych stron, którymi chętnie się z nami dzielą, m.in. wspominana już przeze mnie interdyscyplinarność, czy podawanie kryteriów sukcesu w języku ucznia. Są osoby, które już wykorzystują na swoich lekcjach materiały otrzymane od wydawnictwa. Podczas spotkań zdarzało się, że uczestniczki podchodziły do nas po zakończeniu wydarzenia, dziękowały, chwaliły dobór tekstów, mówiły, które lekcje szczególnie im się podobają. Dla mnie osobiście to bardzo cenne chwile. Jedna z takich sytuacji miała miejsce we Wrocławiu. Podeszła do mnie pani, która dziękowała za to, że w podręczniku znalazł się utwór Katarzyny Nosowskiej „Moja i twoja nadzieja”. Było mi w tym momencie szczególnie miło, bo był to tekst wybrany do podręcznika przeze mnie. Takie momenty to dla nas sygnał, że nasza praca cieszy się uznaniem polonistek i polonistów. Wiemy, że jesteśmy niezwykle wymagającą grupą wśród nauczycieli i nie jest łatwo zaspokoić nasze potrzeby dotyczące jakości materiałów. W tym kontekście wszelkie pozytywne komentarze dodają nam skrzydeł.
Uczniowie i nauczyciele będą mogli korzystać z podręcznika już od września. Czy w planach są również inne wydawnictwa?
Tak, na ten moment od września do szkół trafią podręczniki do klasy czwartej i siódmej, nad którymi pracowały dwa zespoły. Jednocześnie zespół, który tworzył klasę czwartą pracuje nad piątą i szóstą. Nasz zespół natomiast redaguje klasę ósmą. Właściwie można przyjąć nawet, że materiał został przez nas już wysłany do wydawnictwa. Obecnie jest na etapie opracowywania przez panią redaktor, z którą współpracujemy i która na bieżąco odsyła nam kolejne rozdziały do poprawy. To ciężka i niejednokrotnie żmudna praca, jednak efekt końcowy podręcznika, nad którym pracuje cały sztab ludzi, budzi w nas mnóstwo pozytywnych emocji.
